Có bao nhiêu tứ giác có các đỉnh là đỉnh của đa giác nhưng không có cạnh nào là cạnh của đa giác
Ví dụ 1: Cho đa giác đều $(H)$ gồm 16 đỉnh, có bao nhiêu tứ giác có các đỉnh là đỉnh của $(H)$ nhưng không có cạnh nào là cạnh của $(H).$
A. $110.$
B. $2640.$
C. $660.$
D. $1320.$
Giải. Gọi các đỉnh của đa giác là ${{A}_{1}},{{A}_{2}},...,{{A}_{16}}.$
Để chọn được một tứ giác thoả mãn ta thực hiện qua các công đoạn:
- Chọn một đỉnh có 16 cách, giả sử là ${{A}_{1}}.$
- Ta tìm số cách chọn ba đỉnh còn lại, tức ba đỉnh ${{A}_{i}},{{A}_{j}},{{A}_{k}}$ và giữa ${{A}_{1}},{{A}_{i}}$ có ${{x}_{1}}$ đỉnh; giữa ${{A}_{i}},{{A}_{j}}$ có ${{x}_{2}}$ đỉnh; giữa ${{A}_{j}},{{A}_{k}}$ có ${{x}_{3}}$ đỉnh và giữa ${{A}_{k}},{{A}_{1}}$ có ${{x}_{4}}$ đỉnh, theo giả thiết có $\left\{ \begin{align}& {{x}_{1}}+{{x}_{2}}+{{x}_{3}}+{{x}_{4}}=16-4=12 \\ & {{x}_{m}}\ge 1,m=\overline{1,4}\\ \end{align} \right..$
Số cách chọn ra ba đỉnh này bằng số nghiệm tự nhiên của phương trình ${{x}_{1}}+{{x}_{2}}+{{x}_{3}}+{{x}_{4}}=12$ và bằng $C_{12-1}^{4-1}=C_{11}^{3}.$
>Xem thêm công thức nghiệm của phương trình này ở Bài toán chia kẹo euler và ứng dụng
Vậy số các tứ giác có thể bằng $16C_{11}^{3},$ tuy nhiên vì vai trai trò bốn đỉnh như nhau nên mỗi đa giác được tính 4 lần, do đó số tứ giác bằng $\dfrac{16C_{11}^{3}}{4}=4C_{11}^{3}=660.$ Chọn đáp án C.
>>Chọn ngẫu nhiên ba số nguyên đôi một khác nhau thuộc đoạn [1;8]. Xác suất để ba số được chọn ra là độ dài ba cạnh một tam giác tù bằng
Ví dụ 2: Cho một đa giác $(H)$ gồm 60 đỉnh nội tiếp một đường tròn tâm $O.$ Người ta lập một tứ giác tuỳ ý có bốn đỉnh là các đỉnh của $(H).$ Xác suất để lập được một tứ giác có bốn cạnh đều là đường chéo của $(H)$ gần nhất với số nào dưới đây ?
A. $0,854.$
B. $0,1345.$
C. $0,4035.$
D. $0,807.$
Lời giải: Tứ giác có các cạnh là đường chéo của đa giác tương đương với tứ giác không có cạnh nào là cạnh của đa giác.
Xác suất cần tính bằng $\dfrac{\dfrac{60C_{(60-4)-1}^{4-1}}{4}}{C_{60}^{4}}=\dfrac{15C_{55}^{3}}{C_{60}^{4}}=\dfrac{26235}{32509}\approx 0,807.$ Chọn đáp án D.
Bài tập dành cho bạn đọc tự luyện
Câu 15. Cho đa giác đều $(H)$ gồm 24 đỉnh. Chọn ngẫu nhiên ra 4 đỉnh, xác suất để để chọn được 4 đỉnh là 4 đỉnh của một tứ giác nhưng không có cạnh nào là cạnh của $(H)$ bằng
A. $\dfrac{323}{3542}.$
B. $\dfrac{969}{1771}.$
C. $\dfrac{969}{3542}.$
D. $\dfrac{323}{1771}.$
Câu 16. Quanh một hồ nước hình tròn có trồng 10 cây xanh, người ta chặt đi ngẫu nhiên 4 cây. Xác suất để trong 4 cây bị chặt không có hai cây cạnh nhau bằng
A. $\dfrac{5}{21}.$
B. $\dfrac{10}{21}.$
C. $\dfrac{37}{42}.$
D. $\dfrac{5}{42}.$