Lỗ kép hay còn được biết đến như một mặt tối của quá trình đầu tư xảy ra khi kế hoạch quản trị không rõ ràng hoặc không được thiết lập. Vậy lỗ kép là gì? Đâu là nguyên nhân xảy ra lỗ kép?
Lỗ kép là gì?
Lỗ kép là thuật ngữ mô tả tài sản được sử dụng đầu tư, sau đó tạo ra thu nhập hoặc lỗ. Khoản thu nhập hoặc lỗ này được cộng vào số tiền ban dầu và tiếp tục tạo ra thu nhập hoặc khoản lỗ khác. Như vậy trong trường hợp lỗ kép nếu đầu tư nhiều lần thì khoản thu nhập và lỗ sẽ được nhân lên nhiều lần. Lỗ kép, giống như lãi kép, có bản chất là lợi tức kép.
Khác biệt giữa lỗ kép và lãi kép nằm ở lợi suất của khoản đầu tư, đối với lỗ kép thì khoản đầu tư này sẽ có lợi suất âm trong khi lãi kép sẽ có lợi suất dương.
Nguyên nhân phát sinh ra lỗ kép
Có rất nhiều lý do có thể dẫn tới lỗ kép, trong đó phổ biến nhất là do danh mục đầu tư không hiệu quả, từ đó dẫn đến hiện tượng lỗ kép hay còn gọi là lỗ chồng lỗ.
Trong chứng khoán, lý do chính của việc dẫn đến lỗ kép có thể nằm trong các lý do sau:
- Xác định sai xu hướng thị trường và sai xu hướng của cổ phiếu: Đây là cốt yếu chính, khiến nhà đầu tư thua lỗ khi thị trường không đi như dự đoán, từ đó dễ dẫn tới tâm lý hoảng loạn và nhiều khả năng hình thành tâm lý FOMO.
- Chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt việc đa dạng hóa danh mục. Việc này sẽ khiến các mã chứng khoán trong danh mục có nguy cơ cùng nhau giảm điểm, từ đó gây khó khăn trong việc tái cơ cấu danh mục khi phát sinh lỗ.
- Chưa có chiến thuật đầu tư tốt. Việc này bao gồm các chiến thuật trước khi tiến hành đầu tư như xác định điểm chốt lời, cắt lỗ, thời điểm cơ cấu danh mục…
Được và mất của lỗ kép
Lợi ích duy nhất của lỗ kép đó chính là giúp nhà đầu tư nhìn nhận được những khuyết điểm tới từ danh mục và chiến lược đầu tư của bản thân. Từ đó, họ có thể xây dựng chiến lược quản lý vốn, thực hiện các biện pháp phòng ngừa rủi ro cũng như điều chỉnh lại tỷ trọng cổ phiếu hay tái cơ cấu danh mục khi cần thiết.
Ngược lại, lỗ kép có thể để lại ác hậu quả không tưởng cho nhà đầu tư, khiến tài sản của nhà đầu tư bay hơi nhanh chóng. Với việc lỗ chồng lỗ, việc lấy lại điểm hòa vốn ban đầu cũng là việc vô cùng khó khăn.
Ví dụ: Với một danh mục ban đầu, nhà đầu tư có mức vốn 10 triệu. Danh mục này sau đó lỗ 7% (tương ứng với giá trị danh mục là 9,3 triệu), đồng nghĩa với việc nhà đầu tư cần lãi thêm 7% để quay trở về điểm hòa vốn ban đầu. Sau đó, nhà đầu tư thực hiện tái cơ cấu danh mục, với việc danh mục mới lỗ 10% (tương ứng với giá trị danh mục là 8,37 triệu). Lúc này, để quay trở lại mức vốn 10 triệu ban đầu, nhà đầu tư cần có mức lãi với danh mục tiếp theo là:
[(10,000,000/8,370,000)-1]x100% = 19,47%
Công thức tính lỗ kép
Lỗ kép được tính toán qua công thức tương tự như lãi kép:
Trong đó:
- FV: giá trị tương lai của khoản đầu tư
- PV: giá trị hiện tại của khoản đầu tư
- i: lãi suất khoản lỗ, i <0
- n: số kỳ tính lãi, có thể là tháng, quý, bán niên hay theo năm.
Ví dụ: Nhà đầu tư A đầu tư 10 triệu đồng vào một mã cổ phiếu ABC với lãi suất -20% trong 5 năm. Theo công thức trên, số tiền nhà đầu tư A thu được cuối kỳ là:
FV = 10 x(1-20%)^5 = 3.2768 (triệu VNĐ)
Đầu tư như thế nào để tránh lỗ kép?
Để tránh lỗ kép, nhà đầu tư cần áp dụng các nguyên tắc sau:
- Cắt lỗ kịp thời: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất để tránh lỗ kép. Khi khoản đầu tư thua lỗ vượt quá mức chấp nhận, nhà đầu tư cần cắt lỗ ngay lập tức để giảm thiểu thiệt hại.
- Chốt lại khi đạt được mục tiêu: Nhà đầu tư cần có mục tiêu rõ ràng cho mỗi khoản đầu tư, bao gồm mức lợi nhuận kỳ vọng và điểm cắt lỗ. Khi đạt được mục tiêu, nhà đầu tư nên chốt lãi ngay để tránh thua lỗ.
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp giảm thiểu rủi ro khi một khoản đầu tư thua lỗ. Nhà đầu tư nên đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, tiền mặt,…
- Không đầu tư quá nhiều tiền: Nhà đầu tư không nên đầu tư quá nhiều tiền vào một khoản đầu tư. Nên khoản đầu tư đó thua lỗ, nhà đầu tư sẽ mất nhiều tiền hơn.
- Không đầu tư theo cảm xúc: Nhà đầu tư cần bình tĩnh và sáng suốt khi đưa ra quyết định đầu tư. Không nên đầu tư theo cảm xúc hay chạy theo đám đông.
Cách cắt lỗ kịp thời?
Một số mẹo cụ thể để cắt lỗ kịp thời:
- Xác định mức cắt lỗ trước khi đầu tư: Nhà đầu tư nên xác định mức cắt lỗ trước khi đầu tư trên mức độ chấp nhận rủi ro của bản thân. Mức cắt lỗ thường được tính bằng tỷ lệ phần trăm của số vốn đầu tư. Ví dụ, nếu mức cắt lỗ là 10% khi giá cổ phiếu giảm 10% so với giá mua, nhà đầu tư cần cắt lỗ ngay.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ: Hiện nay, có nhiều công cụ hỗ trợ nhà đầu tư cắt lỗ kịp thời, chẳng hạn như lệnh dừng lỗ(stop - loss). lệnh dừng lỗ là lệnh bán cổ phiếu tự động khi giá cổ phiếu giảm xuống một mức nhất định
- Theo dõi thị trường thường xuyên: Nhà đầu tư cần theo dõi thị trường thường xuyên để nắm bắt xu hướng và kịp cắt lỗ khi cần thiết.
Trên đây là những kiến thức cơ bản nhất nhà đầu tư cần biết về lỗ kép cũng như cách tính toán lỗ kép trong thực tế. Đừng quên theo dõi DNSE để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác.
