Giải thích thành ngữ "Đất lành chim đậu" có nghĩa là gì?

Người xưa có câu “Đất lành chim đậu” và thường dùng nó để chỉ nơi dân cư đông đúc, được nhiều người tìm đến sinh sống. Vậy bạn hiểu “Đất lành chim đậu” là gì và nơi như thế nào là “đất lành”, cùng VOH tìm hiểu qua bài viết sau.

“Đất lành chim đậu” nghĩa là gì?

“Đất lành chim đậu” thực tế là một câu thành ngữ rất gần gũi và dễ hiểu với mọi người. Để phân tích thành ngữ “Đất lành chim đậu” có nghĩa là gì, chúng ta sẽ tách câu thành ngữ này thành hai vế là “đất lành” và “chim đậu”.

Hình ảnh “đất lành” chính là chỉ những nơi ở tốt, yên bình, có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc sinh sống, phát triển. “Chim đậu” là việc những chú chim chọn nơi sống, sinh trưởng và trú ngụ.

Câu thành ngữ với hai vế theo quy luật nhân - quả khái quát lại sự quan sát của người xưa. Ấy là những nơi nào đất tốt, khí hậu phù hợp với sự sống của loài chim thì chúng sẽ đậu lại nhiều và tập trung sinh sống ở nơi đó.

Mượn hình ảnh những chú chim biết chọn nơi tốt để dừng chân, ông cha vừa lý giải lý do vừa khuyên nhủ con cháu phải biết chọn nơi tốt để sống. “Đất lành” không nhất thiết phải là những nơi giàu có, trù phú nhưng nhất định phải là nơi có điều kiện sống thuận lợi và dễ thích nghi.

Bên cạnh ý nghĩa lý giải hay là lời khuyên về việc chọn nơi ăn chốn ở, câu thành ngữ “Đất lành chim đậu” còn thể hiện ước mơ và khát vọng của người xưa. Đó là mong muốn được “an cư lạc nghiệp”, được yên ổn sinh sống và làm ăn. Có thể nói, khát vọng vươn đến những giá trị tươi đẹp trong cuộc sống là một trong những nét đẹp truyền thống của người dân Việt Nam.

Xem thêm: 85 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về thiên nhiên quan hệ tới lao động sản xuất của con người 70 câu ca dao tục ngữ thành ngữ về kinh nghiệm sống hay và ý nghĩa 110 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về con người xã hội được sử dụng hằng ngày

Ứng dụng thành ngữ “Đất lành chim đậu” vào cuộc sống hiện đại

Không chỉ được ứng dụng trong việc chọn nơi sống, thành ngữ “Đất lành chim đậu” còn được chúng ta ứng dụng linh hoạt. Ví như khi xây nhà, chọn nhà ở, công ty, chúng ta thường chọn “đất lành”. Tức là những vị trí đắc địa, thuận lợi cho việc cư trú hay kinh doanh buôn bán.

Trong quan niệm ngày nay, câu thành ngữ “Đất lành chim đậu” còn là kinh nghiệm quý báu cho những nhà quản lý, lãnh đạo. Muốn “chim đậu” - tức thu hút được người tài giỏi - thì phải xây dựng được một mảnh “đất lành”. “Đất lành” ở đây chỉ môi trường sống, làm việc và thăng tiến của con người....

Mở rộng khái niệm “đất lành”, thành ngữ “Đất lành chim đậu” còn hướng chúng ta đến mối quan hệ giữa người với người. Quan hệ giữa người với người cũng tương tự như việc chọn nơi ở, chọn nơi tốt để nương nhờ và chọn người tốt để qua lại.

Cuộc sống tạo cơ hội cho chúng ta kết nối với nhiều người, nhưng điều quan trọng là nên kết giao với những người tốt bụng và chân thành. Đây là điều kiện để giữ được mối quan hệ lâu dài, những mối quan hệ độc hại sẽ sớm bị đào thải.

Giống như những chú chim, chúng đậu lại ở những vùng “đất lành”, nhưng chúng sẽ gắn bó và sinh sống ở những nơi “đất tốt” và bền lâu. “Đất lành chim đậu” hay “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn” dạy cho chúng ta những bài học trên.

Xem thêm: 30 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về tình bạn, tình bằng hữu 340 câu ca dao, tục ngữ về đạo đức, lối sống, đạo lý làm người 80 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về kinh doanh, buôn bán

Các câu ca dao, thành ngữ đồng nghĩa với “Đất lành chim đậu”

Ngoài “Đất lành chim đậu”, chúng ta còn vô vàn lời dạy quý báu của ông cha xưa về việc chọn nơi ở, môi trường tốt để sống và gắn bó. Dưới đây là một vài thành ngữ, ca dao mà bạn có thể tham khảo.

1. Ở chọn nơi, chơi chọn bạn.

2. Đất lở chim bay, đất lành chim đậu.

3. Đất thơm cò đậu.

4. Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài.

5. Ao sâu tốt cá, nước cả cá to.

6. Gạo trắng nước trong.

7. Như rồng gặp mây.

8. Cá chọn nơi sâu, người tìm chỗ tốt.

9. Có nước có cá.

10. Bờ xôi ruộng mật.

11. Chim khôn lựa cành mà đậu

Gái khôn kiếm nơi nhân hậu mà nhờ

Đừng ham lấy công tử bột dật dờ tấm thân.

12. Thói thường gần mực thì đen,

Anh em bạn hữu phải nên chọn người.

Những người lêu lổng, chơi bời,

Cùng là lười biếng ta thời tránh xa.

“Đất lành chim đậu” mượn thói quen sống của loài chim để khái quát quy luật và những bài học giá trị trong cuộc sống. Hy vọng với phần giải thích về ý nghĩa cùng những ví dụ của VOH đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa của câu thành ngữ này.

Nguồn ảnh: Internet