Cơ thể người có bao nhiêu lít máu và mất máu khi nào nguy hiểm?

1. Cơ thể người có bao nhiêu lít máu?

Lượng máu trong cơ thể là bao nhiêu phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có những yếu tố chính sau: kích thước cơ thể hay trọng lượng, độ tuổi, nơi sinh sống và tình trạng sức khỏe.

Lượng máu trong cơ thể phụ thuộc vào cân nặng và độ tuổi

Theo độ tuổi, trẻ sơ sinh có lượng máu so với tổng trọng lượng cơ thể là lớn nhất, xấp xỉ từ 9 - 10% trọng lượng cơ thể. Trẻ lớn dần thì tổng lượng máu tăng nhưng so với trọng lượng cơ thể sẽ thấp đi, trung bình ở trẻ nhỏ là từ 8 - 9% trọng lượng cơ thể là máu, còn người trưởng thành thì tỉ lệ này chỉ từ 7 - 8%.

Cụ thể như sau:

• Trẻ sơ sinh: Trẻ sinh đủ tháng có khoảng 75ml máu trên mỗi kg cân nặng, vậy trẻ sinh cân nặng khoảng 3.6 kg sẽ có khoảng 270 ml máu.

• Trẻ nhỏ: Trẻ nhỏ có cân nặng là 36 kg trung bình trong cơ thể có khoảng 2.65 l máu.

• Người trưởng thành: Người trưởng thành nặng từ 65 - 80 kg thì cơ thể có từ 4.5 - 8 lít máu.

Tùy thuộc vào nơi sinh sống, lượng máu trong cơ thể con người cũng sẽ có sự chênh lệch. Những người sống ở vùng núi cao, nơi có ít oxy hơn vùng đồng bằng thung lũng thì lượng máu trong cơ thể thường cao hơn.

Trẻ sơ sinh có tỉ lệ máu trong cơ thể cao chiếm đến 9 - 10% trọng lượng cơ thể

Ở phụ nữ mang thai, để cung cấp máu nuôi dưỡng thai nhi phát triển, lượng máu trong cơ thể cần nhiều hơn từ 30 - 50% so với bình thường.

2. Cách để đo lường lượng máu trong cơ thể

Để biết chính xác cơ thể bạn có bao nhiêu lít máu, không thể đo lường trực tiếp được mà phải dựa trên xét nghiệm. Trong đó, xét nghiệm phổ biến thường được dùng là xét nghiệm đo hematocrit và xét nghiệm hemoglobin có thể giúp ước tính lượng máu trong cơ thể so với lượng chất lỏng trong cơ thể. Như vậy, ngoài xét nghiệm máu, cần kiểm tra cả cân nặng và mức độ giữ nước trong cơ thể mới có ước tính chính xác nhất lượng máu đang có.

Hầu hết trường hợp cần đo lường lượng máu trong cơ thể là do có dấu hiệu mất máu, chấn thương hoặc phẫu thuật lớn. Khi đó, bác sĩ thường dùng cân nặng là chỉ số đầu tiên để xem xét, dự đoán lượng máu chính xác có được. Cùng với đó, qua kiểm tra huyết áp, nhịp tim, nhịp thở,... có thể ước tính được lượng máu đã thiếu hụt, từ đó sẽ can thiệp bổ sung để cứu sống bệnh nhân và hồi phục sức khỏe.

Xét nghiệm đo lượng máu khi có dấu hiệu mất máu

Ngoài ra, xét nghiệm đo lượng máu trong cơ thể cũng được thực hiện trong chẩn đoán, đánh giá 1 số bệnh lý như: suy thận, suy tim sung huyết, sốc,...

3. Cơ thể người mất bao nhiêu lít máu là nguy hiểm?

Mất máu có thể xảy ra trong nhiều trường hợp nhưng mất máu càng nhiều thì càng nguy hiểm. Theo Tổ chức Chữ thập đỏ Hoa Kỳ, lượng máu lớn nhất mà một người có thể mất đi trong một lần hiến máu mà không gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng là 450 ml tương đương với khoảng 10% tổng lượng máu trong cơ thể. Những người có cân nặng thấp hơn, lượng máu trong cơ thể ít hơn thì sẽ chỉ hiến tối đa lượng máu thấp hơn.

Sau khi mất đi khoảng 10% hoặc ít hơn tổng lượng máu trong cơ thể, mọi người sẽ cảm thấy hơi choáng váng, có thể sốt nhẹ và cơ thể mệt mỏi. Lúc này cần uống nước và nghỉ ngơi ít nhất 10 - 15 phút để cơ thể làm quen.

Trường hợp mất máu nguy hiểm hơn là do bệnh lý hoặc tai nạn, lượng máu mất đi nhiều và đột ngột có thể dẫn đến sốc, đe dọa tính mạng. Một số nguyên nhân thường gặp gây sốc chảy máu gồm:

Chảy máu bên ngoài

Chảy máu bên ngoài nhiều thường do vết cắt ở gần hoặc trên tĩnh mạch, vết thương sâu, vết thương vùng đầu,... Tai nạn, ngã là những rủi ro thường dẫn đến tổn thương và chảy máu nghiêm trọng như vậy, người bệnh cần được nhanh chóng cầm máu, đưa đi cấp cứu để truyền máu bổ sung duy trì tính mạng.

Chảy máu bên trong khó xác định và chẩn đoán

Chảy máu bên trong

So với chảy máu bên ngoài, chảy máu bên trong đôi khi nguy hiểm hơn do người bệnh chủ quan không phát hiện sớm. Có thể là cú đánh hay va chạm mạnh ở vùng bụng, ảnh hưởng đến nội tạng, tim, phổi, vỡ mạch máu bên trong sẽ gây chảy máu nhiều.

Không thể trực tiếp chẩn đoán chảy máu bên trong mà cần đến các xét nghiệm cận lâm sàng để tìm ra nguyên nhân, vị trí chảy máu. Ngoài ra, các bệnh lý như vỡ u nang buồng trứng, ung thư phổi,... cũng có thể biến chứng gây chảy máu trong nghiêm trọng.

Chảy máu nhiều đặc biệt nguy hiểm, khi lượng máu mất hơn 10% tổng trọng lượng, máu và oxy không thể cung cấp được đến tất cả các mô mà chỉ hướng đến các cơ quan quan trọng. Tình trạng này được gọi là sốc, cơ thể có dấu hiệu nhợt nhạt, tê tứ chi do không có máu nuôi dưỡng, nghiêm trọng hơn là gặp phải tổn thương não và nhiều cơ quan quan trọng khác.

Nếu mất nhiều máu hơn từ 20 - 40%, huyết áp giảm, người bệnh cảm thấy bối rối, lo lắng, nhịp tim tăng mạnh đến khoảng 120 nhịp/phút. Khi mất máu nhiều hơn 40%, không chỉ nhịp tim tăng nhanh mà người bệnh có thể rơi vào tình trạng hôn mê, mất ý thức.

Bệnh nhân mất máu nặng cần được truyền máu càng sớm càng tốt

Để cứu sống người bệnh mất máu, truyền máu là thủ tục y tế quan trọng, tùy từng trường hợp mà có thể truyền các thành phần khác nhau của máu như: hồng cầu, huyết tương, tiểu cầu,... Người nhận máu có thể gặp phải một số tác dụng phụ như bất đồng nhóm máu, nhiễm trùng, thừa sắt,... nên chỉ truyền máu khi thực sự cần thiết.

Như vậy qua bài viết này, MEDLATEC đã cùng bạn đọc tìm hiểu cơ thể người có bao nhiêu lít máu cũng như vai trò quan trọng của việc duy trì ổn định lượng máu trong cơ thể. Nếu bạn đang có dấu hiệu thiếu máu, cần đi xét nghiệm kiểm tra để có biện pháp khắc phục kịp thời, đảm bảo sức khỏe và cuộc sống.

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.